ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ 150 ਮੁੱਖ ਜਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧ ਕੇ ਕੁੱਲ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 26 ਫੀਸਦੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅਜੇ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ 22 ਫੀਸਦੀ 'ਤੇ ਸੀ।

ਮੌਜੂਦਾ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ 46.311 ਬਿਲੀਅਨ ਕਿਊਬਿਕ ਮੀਟਰ (ਬੀਸੀਐਮ) ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 26 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਜਲ ਕਮਿਸ਼ਨ (CWC) ਦੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਦੇ ਬੁਲੇਟਿਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗਿਰਾਵਟ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ 58.864 BCM ਸੀ।

ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਜਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਕੁੱਲ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ 178.784 BCM ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 69.35 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ।

ਵਿਆਪਕ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮੌਜੂਦਾ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਪਲਬਧ ਸਟੋਰੇਜ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਸਿਰਫ 79 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਆਮ ਸਟੋਰੇਜ ਦਾ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਗਣਨਾ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਔਸਤ ਸਟੋਰੇਜ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

10 ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤੇ ਜਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ 19.663 BCM ਹੈ, ਮੌਜੂਦਾ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ 5.979 BCM (ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਹੈ। ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ 63 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ 35 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਆਮ ਸਟੋਰੇਜ ਪੱਧਰ ਨਾਲੋਂ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਹੈ।

ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਸਾਮ, ਝਾਰਖੰਡ, ਉੜੀਸਾ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ।

ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ 23 ਜਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ 20.430 BCM ਹੈ, ਮੌਜੂਦਾ ਸਟੋਰੇਜ 4.132 BCM (ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਸਟੋਰੇਜ 22 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ, ਅਤੇ ਆਮ ਸਟੋਰੇਜ ਪੱਧਰ 24 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।

ਪੱਛਮੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਗੁਜਰਾਤ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, 49 ਜਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ 37.130 BCM ਹੈ।

ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਸਟੋਰੇਜ 9.398 BCM (ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 32 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਸਟੋਰੇਜ ਪੱਧਰ 27 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰਾਖੰਡ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਵਿੱਚ 48.227 BCM ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ 26 ਜਲ ਭੰਡਾਰ ਹਨ।

ਮੌਜੂਦਾ ਸਟੋਰੇਜ 13.035 BCM (ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 27 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ 39 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ 32 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਆਮ ਸਟੋਰੇਜ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।

ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਕਰਨਾਟਕ, ਕੇਰਲਾ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਮੇਤ ਦੱਖਣੀ ਖੇਤਰ, ਮਿਸ਼ਰਤ ਰੁਝਾਨ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। 42 ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤੇ ਜਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ 53.334 BCM ਹੈ, ਮੌਜੂਦਾ ਸਟੋਰੇਜ 13.767 BCM (ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 26 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਹੈ।

ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ 22 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ 27 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਆਮ ਸਟੋਰੇਜ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।

ਬੁਲੇਟਿਨ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਭੰਡਾਰਨ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਥਿਤੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਸਮਾਨ ਮਿਆਦ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਆਮ ਸਟੋਰੇਜ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।

ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, 150 ਜਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਕੁੱਲ ਲਾਈਵ ਸਟੋਰੇਜ 257.812 BCM ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 66.782 BCM ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।

ਮੌਜੂਦਾ ਭੰਡਾਰਨ ਪੱਧਰ ਜਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਸੰਭਾਵੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਭੰਡਾਰ ਦੇ ਪਾਣੀ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਹਨ।

CWC ਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਅੱਪਡੇਟਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਡੇਟਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।