কলম্বো, শ্ৰীলংকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ৰানিল উইক্ৰেমসিংহে মঙলবাৰে নগদ ধনৰ অভাৱত ভোগা দেশখনৰ বাহ্যিক ঋণ পুনৰ্গঠন চুক্তিৰ সমালোচনা বিৰোধীয়ে প্ৰধান দ্বিপাক্ষিক পাওনাদাৰৰ সৈতে প্ৰতিহত কৰি ঋণ পুনৰ্গঠন সম্পৰ্কীয় সকলো চুক্তি আৰু নথিপত্ৰ সংসদীয় পেনেলৰ ওচৰত তদন্তৰ বাবে দাখিল কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে।
এই চুক্তি সন্দৰ্ভত সংসদত পৰিকল্পিত দুদিনীয়া বিতৰ্ক অৱশ্যে পিছুৱাই দিয়া হয় কাৰণ বিৰোধী দলৰ সদস্যসকলে হোৱা চুক্তিসমূহৰ সন্দৰ্ভত স্বচ্ছতাৰ অভাৱৰ প্ৰতিবাদ কৰিছিল।
বিৰোধীৰ সমালোচনাক ভুল বুলি উলাই কৰি উইক্ৰেমসিংহে যুক্তি দিছিল, “কোনো দ্বিপাক্ষিক পাওনাদাৰে মূলধনী ধন হ্ৰাস কৰাত সন্মত নহ’ব। বৰঞ্চ বৰ্ধিত ৰিপেমেণ্ট পিৰিয়ড, ৰেহাই পিৰিয়ড আৰু কম সুতৰ হাৰৰ জৰিয়তে ৰেহাইৰ অনুমতি দিয়া হয়।”
বিত্তমন্ত্ৰী হিচাপেও এই প’ৰ্টফ’লিঅ’ গ্ৰহণ কৰা ৰাষ্ট্ৰপতিগৰাকীয়ে কয় যে দ্বিপাক্ষিক পাওনাদাৰৰ সৈতে হোৱা চুক্তিসমূহৰ ভিতৰত ২০২৮ চনলৈকে মূলধন পৰিশোধ বৃদ্ধি কৰা, সুতৰ হাৰ ২.১ শতাংশৰ তলত ৰখা, আৰু ২০৪৩ চনলৈকে সম্পূৰ্ণ ঋণ পুনৰ নিষ্পত্তিৰ ৰেহাইৰ সময়সীমা বৃদ্ধি কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
উইক্ৰেমছিংহে কয় যে শ্ৰীলংকাৰ বহিঃ ঋণ এতিয়া মুঠ ৩৭ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ, য’ত দ্বিপাক্ষিক ঋণৰ ১০.৬ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ আৰু বহুপক্ষীয় ঋণৰ ১১.৭ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। বাণিজ্যিক ঋণৰ পৰিমাণ ১৪.৭ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ, ইয়াৰে ১২.৫ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ ছ’ভাৰেইন বণ্ডত। ঋণ পুনৰ্গঠনৰ লক্ষ্য হৈছে ঋণক বহনক্ষম কৰি তোলা, ৰাজহুৱা সেৱাৰ বাবে ধন মুক্ত কৰা বুলিও তেওঁ কয়।
ৰাষ্ট্ৰপতি উইক্ৰেমছিংহে কয় যে তেওঁ ঋণ পুনৰ্গঠন সম্পৰ্কীয় সকলো চুক্তি আৰু নথিপত্ৰ সংসদৰ ৰাজহুৱা বিত্ত সমিতিলৈ দাখিল কৰিব, বিষয়টোৰ ওপৰত সম্পূৰ্ণ তদন্ত আৰু ব্যাপক মনোযোগৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি, তেওঁৰ কাৰ্যালয়ে এক্সত পোষ্ট কৰিছে।
তেওঁ কয় যে ঋণৰ পুনৰ্গঠন ইয়াক বহনক্ষম কৰি তোলাৰ বাবে কৰা হৈছে আৰু ইয়াৰ জৰিয়তে ৰাজহুৱা সেৱাৰ বাবে অধিক ধন আবণ্টনৰ পথ মুকলি হ’ব৷
উইক্ৰেমচিঙে কয় যে এতিয়া দেশখনে বিদেশী ঋণ লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে আৰু বিদেশী পুঁজিৰ অভাৱত মাজভাগত বন্ধ হৈ থকা প্ৰকল্পসমূহ পুনৰ আৰম্ভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে।
২০২২ চনৰ এপ্ৰিল মাহত চৰকাৰে ছ’ভাৰেইন ডিফল্ট ঘোষণা কৰাৰ পিছত শ্ৰীলংকাক বিদেশী ঋণ প্ৰদান বন্ধ হৈ পৰে।
উইক্ৰেমসিংহে সেই সময়ছোৱাত ভাৰত আৰু বাংলাদেশে আগবঢ়োৱা হ্ৰস্বম্যাদী ঋণ সাহায্যক স্বীকাৰ কৰে। “সেই পৰ্যায়ত আমাক সহায় কৰিছিল দুটা বন্ধুত্বপূৰ্ণ ৰাষ্ট্ৰই -- ভাৰত আৰু বাংলাদেশে -- যিয়ে আমাক হ্ৰস্বম্যাদী ঋণ সাহায্য দিছিল। আন কোনো দেশক দীৰ্ঘম্যাদী ঋণ প্ৰদানৰ অনুমতি দিয়া হোৱা নাছিল।’
উইক্ৰেমচিঙে আশ্বাস দিয়ে যে ছ’ভাৰেইন বণ্ডধাৰীৰ সৈতে চলি থকা আলোচনা সমাপ্ত হোৱাৰ পিছত সকলো ঋণ পুনৰ্গঠন চুক্তি সংসদত দাখিল কৰা হ’ব।
উইক্ৰেমসিংহৰ এই বক্তব্যৰ পিছতে বিৰোধীৰ মূল নেতা সাজিত প্ৰেমদাছাই পুনৰ কয় যে ঋণ পুনৰ্গঠন প্ৰক্ৰিয়াত চৰকাৰে সম্ভৱপৰ উত্তম চুক্তি নিশ্চিত কৰাত ব্যৰ্থ হৈছে।
এই চুক্তি সন্দৰ্ভত সংসদত পৰিকল্পিত দুদিনীয়া বিতৰ্ক অৱশ্যে পিছুৱাই দিয়া হয় কাৰণ বিৰোধী দলৰ সদস্যসকলে হোৱা চুক্তিসমূহৰ সন্দৰ্ভত স্বচ্ছতাৰ অভাৱৰ প্ৰতিবাদ কৰিছিল।
বিৰোধীৰ সমালোচনাক ভুল বুলি উলাই কৰি উইক্ৰেমসিংহে যুক্তি দিছিল, “কোনো দ্বিপাক্ষিক পাওনাদাৰে মূলধনী ধন হ্ৰাস কৰাত সন্মত নহ’ব। বৰঞ্চ বৰ্ধিত ৰিপেমেণ্ট পিৰিয়ড, ৰেহাই পিৰিয়ড আৰু কম সুতৰ হাৰৰ জৰিয়তে ৰেহাইৰ অনুমতি দিয়া হয়।”
বিত্তমন্ত্ৰী হিচাপেও এই প’ৰ্টফ’লিঅ’ গ্ৰহণ কৰা ৰাষ্ট্ৰপতিগৰাকীয়ে কয় যে দ্বিপাক্ষিক পাওনাদাৰৰ সৈতে হোৱা চুক্তিসমূহৰ ভিতৰত ২০২৮ চনলৈকে মূলধন পৰিশোধ বৃদ্ধি কৰা, সুতৰ হাৰ ২.১ শতাংশৰ তলত ৰখা, আৰু ২০৪৩ চনলৈকে সম্পূৰ্ণ ঋণ পুনৰ নিষ্পত্তিৰ ৰেহাইৰ সময়সীমা বৃদ্ধি কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
উইক্ৰেমছিংহে কয় যে শ্ৰীলংকাৰ বহিঃ ঋণ এতিয়া মুঠ ৩৭ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ, য’ত দ্বিপাক্ষিক ঋণৰ ১০.৬ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ আৰু বহুপক্ষীয় ঋণৰ ১১.৭ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। বাণিজ্যিক ঋণৰ পৰিমাণ ১৪.৭ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ, ইয়াৰে ১২.৫ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ ছ’ভাৰেইন বণ্ডত। ঋণ পুনৰ্গঠনৰ লক্ষ্য হৈছে ঋণক বহনক্ষম কৰি তোলা, ৰাজহুৱা সেৱাৰ বাবে ধন মুক্ত কৰা বুলিও তেওঁ কয়।
ৰাষ্ট্ৰপতি উইক্ৰেমছিংহে কয় যে তেওঁ ঋণ পুনৰ্গঠন সম্পৰ্কীয় সকলো চুক্তি আৰু নথিপত্ৰ সংসদৰ ৰাজহুৱা বিত্ত সমিতিলৈ দাখিল কৰিব, বিষয়টোৰ ওপৰত সম্পূৰ্ণ তদন্ত আৰু ব্যাপক মনোযোগৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি, তেওঁৰ কাৰ্যালয়ে এক্সত পোষ্ট কৰিছে।
তেওঁ কয় যে ঋণৰ পুনৰ্গঠন ইয়াক বহনক্ষম কৰি তোলাৰ বাবে কৰা হৈছে আৰু ইয়াৰ জৰিয়তে ৰাজহুৱা সেৱাৰ বাবে অধিক ধন আবণ্টনৰ পথ মুকলি হ’ব৷
উইক্ৰেমচিঙে কয় যে এতিয়া দেশখনে বিদেশী ঋণ লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে আৰু বিদেশী পুঁজিৰ অভাৱত মাজভাগত বন্ধ হৈ থকা প্ৰকল্পসমূহ পুনৰ আৰম্ভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে।
২০২২ চনৰ এপ্ৰিল মাহত চৰকাৰে ছ’ভাৰেইন ডিফল্ট ঘোষণা কৰাৰ পিছত শ্ৰীলংকাক বিদেশী ঋণ প্ৰদান বন্ধ হৈ পৰে।
উইক্ৰেমসিংহে সেই সময়ছোৱাত ভাৰত আৰু বাংলাদেশে আগবঢ়োৱা হ্ৰস্বম্যাদী ঋণ সাহায্যক স্বীকাৰ কৰে। “সেই পৰ্যায়ত আমাক সহায় কৰিছিল দুটা বন্ধুত্বপূৰ্ণ ৰাষ্ট্ৰই -- ভাৰত আৰু বাংলাদেশে -- যিয়ে আমাক হ্ৰস্বম্যাদী ঋণ সাহায্য দিছিল। আন কোনো দেশক দীৰ্ঘম্যাদী ঋণ প্ৰদানৰ অনুমতি দিয়া হোৱা নাছিল।’
উইক্ৰেমচিঙে আশ্বাস দিয়ে যে ছ’ভাৰেইন বণ্ডধাৰীৰ সৈতে চলি থকা আলোচনা সমাপ্ত হোৱাৰ পিছত সকলো ঋণ পুনৰ্গঠন চুক্তি সংসদত দাখিল কৰা হ’ব।
উইক্ৰেমসিংহৰ এই বক্তব্যৰ পিছতে বিৰোধীৰ মূল নেতা সাজিত প্ৰেমদাছাই পুনৰ কয় যে ঋণ পুনৰ্গঠন প্ৰক্ৰিয়াত চৰকাৰে সম্ভৱপৰ উত্তম চুক্তি নিশ্চিত কৰাত ব্যৰ্থ হৈছে।
