এফ আই সূচকাংকৰ উন্নতিয়ে সমগ্ৰ দেশতে বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ গভীৰতা প্ৰতিফলিত কৰিছে বুলি আৰ বি আইয়ে প্ৰকাশ কৰে।
চৰকাৰ আৰু নিজ নিজ খণ্ডৰ নিয়ন্ত্ৰকৰ সৈতে আলোচনা কৰি বেংকিং, বিনিয়োগ, বীমা, ডাক খণ্ডৰ লগতে পেঞ্চন খণ্ডৰ সবিশেষ সন্নিবিষ্ট কৰি এফ আই-সূকাংকক এক বিস্তৃত সূচকাংক হিচাপে ধাৰণা কৰা হৈছে।
সূচকাংকই বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ বিভিন্ন দিশৰ তথ্য ০ৰ পৰা ১০০ৰ ভিতৰত একক মূল্যত ধৰি ৰাখে, য’ত ০ য়ে সম্পূৰ্ণ বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিক আৰু ১০০ য়ে সম্পূৰ্ণ বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিক সূচায়।
এফ আই-সূচীত তিনিটা বহল প্ৰাচল (বন্ধনীত উল্লেখ কৰা ওজন) যেনে, প্ৰৱেশ (৩৫ শতাংশ), ব্যৱহাৰ (৪৫ শতাংশ), আৰু গুণগত মান (২০ শতাংশ) থাকে আৰু ইয়াৰে প্ৰতিটো বিভিন্ন মাত্ৰাৰে গঠিত, যিবোৰ গণনা কৰা হয় কেইবাটাও সূচকৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি।
সূচকাংকটোৱে সেৱাৰ সহজ প্ৰৱেশ, উপলব্ধতা আৰু ব্যৱহাৰ, আৰু সেৱাৰ মানদণ্ডৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাইছে, মুঠ ৯৭টা সূচকক সামৰি লৈছে। সূচকাংকৰ এটা অনন্য বৈশিষ্ট্য হৈছে গুণগত মানৰ প্ৰাচল যিয়ে বিত্তীয় সাক্ষৰতা, গ্ৰাহক সুৰক্ষা, আৰু সেৱাৰ বৈষম্য আৰু অভাৱৰ দ্বাৰা প্ৰতিফলিত হোৱা বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ গুণগত দিশটো ধৰি ৰাখে।
ইয়াৰ পূৰ্বে ২০২১ চনৰ মাৰ্চ মাহত সমাপ্ত হোৱা সময়ছোৱাৰ বাবে বাৰ্ষিক এফ আই সূচকাংক ৫৩.৯ লৈ বৃদ্ধি পাইছিল যিটো ২০১৭ চনৰ মাৰ্চ মাহত সমাপ্ত হোৱা সময়ছোৱাত ৪৩.৪ আছিল যিয়ে দেশত চলি থকা অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ লগতে বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ ক্ৰমাগত বৃদ্ধিৰ প্ৰতিফলন ঘটায়।
আৰ বি আইৰ তথ্য অনুসৰি বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি, বিত্তীয় শিক্ষা আৰু সাক্ষৰতাক প্ৰসাৰিত কৰা আৰু গ্ৰাম্য আৰু এম এছ এম ই খণ্ডকে ধৰি অৰ্থনীতিৰ উৎপাদনশীল খণ্ডসমূহক ঋণ উপলব্ধ কৰা আদিৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত নবীকৃত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে যাৰ ফলত এফ আই-সূচীৰ উন্নতি হৈছে।
চৰকাৰ আৰু নিজ নিজ খণ্ডৰ নিয়ন্ত্ৰকৰ সৈতে আলোচনা কৰি বেংকিং, বিনিয়োগ, বীমা, ডাক খণ্ডৰ লগতে পেঞ্চন খণ্ডৰ সবিশেষ সন্নিবিষ্ট কৰি এফ আই-সূকাংকক এক বিস্তৃত সূচকাংক হিচাপে ধাৰণা কৰা হৈছে।
সূচকাংকই বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ বিভিন্ন দিশৰ তথ্য ০ৰ পৰা ১০০ৰ ভিতৰত একক মূল্যত ধৰি ৰাখে, য’ত ০ য়ে সম্পূৰ্ণ বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিক আৰু ১০০ য়ে সম্পূৰ্ণ বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিক সূচায়।
এফ আই-সূচীত তিনিটা বহল প্ৰাচল (বন্ধনীত উল্লেখ কৰা ওজন) যেনে, প্ৰৱেশ (৩৫ শতাংশ), ব্যৱহাৰ (৪৫ শতাংশ), আৰু গুণগত মান (২০ শতাংশ) থাকে আৰু ইয়াৰে প্ৰতিটো বিভিন্ন মাত্ৰাৰে গঠিত, যিবোৰ গণনা কৰা হয় কেইবাটাও সূচকৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি।
সূচকাংকটোৱে সেৱাৰ সহজ প্ৰৱেশ, উপলব্ধতা আৰু ব্যৱহাৰ, আৰু সেৱাৰ মানদণ্ডৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাইছে, মুঠ ৯৭টা সূচকক সামৰি লৈছে। সূচকাংকৰ এটা অনন্য বৈশিষ্ট্য হৈছে গুণগত মানৰ প্ৰাচল যিয়ে বিত্তীয় সাক্ষৰতা, গ্ৰাহক সুৰক্ষা, আৰু সেৱাৰ বৈষম্য আৰু অভাৱৰ দ্বাৰা প্ৰতিফলিত হোৱা বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ গুণগত দিশটো ধৰি ৰাখে।
ইয়াৰ পূৰ্বে ২০২১ চনৰ মাৰ্চ মাহত সমাপ্ত হোৱা সময়ছোৱাৰ বাবে বাৰ্ষিক এফ আই সূচকাংক ৫৩.৯ লৈ বৃদ্ধি পাইছিল যিটো ২০১৭ চনৰ মাৰ্চ মাহত সমাপ্ত হোৱা সময়ছোৱাত ৪৩.৪ আছিল যিয়ে দেশত চলি থকা অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ লগতে বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ ক্ৰমাগত বৃদ্ধিৰ প্ৰতিফলন ঘটায়।
আৰ বি আইৰ তথ্য অনুসৰি বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি, বিত্তীয় শিক্ষা আৰু সাক্ষৰতাক প্ৰসাৰিত কৰা আৰু গ্ৰাম্য আৰু এম এছ এম ই খণ্ডকে ধৰি অৰ্থনীতিৰ উৎপাদনশীল খণ্ডসমূহক ঋণ উপলব্ধ কৰা আদিৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত নবীকৃত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে যাৰ ফলত এফ আই-সূচীৰ উন্নতি হৈছে।
