মংগালুৰু (কৰ্ণাটক), আঞ্চলিক ভাষাসমূহ সংৰক্ষণ আৰু প্ৰচাৰৰ দিশত এক উল্লেখযোগ্য অগ্ৰগতি হিচাপে গুগলে অনুবাদ সেৱাত তুলুক যোগ কৰিছে।
২৭ জুনৰ পৰা গুগল ট্ৰেন্সলেটত ১১০টা নতুন ভাষাত যোগদান কৰা টুলুৱে এই ভাষা কোৱা লাখ লাখ লোকৰ বাবে এক ঐতিহাসিক মুহূৰ্ত হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। এই সংযোজনে ব্যৱহাৰকাৰীসকলক সহজে তুলু শব্দ আৰু বাক্যাংশ অনুবাদ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, যাৰ ফলত এই লালন-পালন কৰা ভাষাটোৰ অভিগম্যতা আৰু বুজাবুজি বৃদ্ধি পায়।
দীৰ্ঘদিন ধৰি নিজৰ ভাষাৰ বাবে অধিক স্বীকৃতি বিচৰা তুলুভাষী সমাজে এই সাফল্যক এক বৃহৎ সন্মান হিচাপে উদযাপন কৰিছে, বিশেষকৈ যিহেতু ভাৰতীয় সংবিধানৰ অষ্টম অনুসূচীত তুলুক আনুষ্ঠানিকভাৱে স্বীকৃতি দিয়া হোৱা নাই।
গুগল ট্ৰেন্সলেটত টুলুৰ বাবে প্ৰাৰম্ভিক অনুবাদত কিছু ভুল থাকিব পাৰে যদিও সময়ৰ লগে লগে ব্যৱস্থাটো উন্নত হোৱাৰ আশা কৰা হৈছে। ব্যৱহাৰকাৰীসকলক সেৱাৰ সঠিকতা পৰিশোধন আৰু বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিবলৈ মতামত অংশত সঠিক অনুবাদ প্ৰদান কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়।
গুগলে টুলুক অন্তৰ্ভুক্ত কৰাটোৱে উন্নত প্ৰাকৃতিক ভাষা প্ৰক্ৰিয়াকৰণ (এনএলপি) প্ৰযুক্তিৰ সহায় লৈছে। ইয়াৰ বাবে পৰিসংখ্যাভিত্তিক পদ্ধতি জড়িত হৈ থাকে যিটো বৃহৎ পৰিমাণৰ তথ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। তুলুৰ বাবে বিশেষ্য আৰু ক্ৰিয়াকে ধৰি প্ৰায় ২০ লাখ অনুবাদ বাক্য ব্যৱস্থাটোত ভৰোৱা হৈছিল, যাৰ ফলত যন্ত্ৰটোৱে নিজৰ অনুবাদসমূহ ক্ৰমান্বয়ে শিকিব আৰু উন্নত কৰিব পাৰিছিল।
তুলু ভাষাৰ নতুন বিশ্বব্যাপী প্ৰশংসাক লৈ সন্তুষ্টি প্ৰকাশ কৰি কৰ্ণাটক ৰাজ্যিক তুলু একাডেমীৰ সভাপতি থাৰানাথ গেট্টি কাপিকাদে কয় যে তুলুভা জনসাধাৰণে এই নতুন বিশ্বব্যাপী সেৱাৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰ কৰি তুলু ভাষাৰ সাহিত্যিক ঐতিহ্যক আগুৱাই নিব লাগিব।
তেওঁ কয় যে এটা ভাষাৰ পৰা আন এটা ভাষালৈ অনুবাদ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত কিছু সন্দেহৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে। এনে ক্ষেত্ৰত তেওঁ তুলুভাসকলক এনে সন্দেহ শুধৰাবলৈ গুগল অনুবাদকত থকা প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বুটামটো ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিছিল।
কৰ্ণাটকৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী এম বীৰপ্পা মইলিয়ে সংবিধানৰ অষ্টম সূচীত তুলু ভাষা অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ শক্তিশালী ভোটাৰ আছিল আৰু তুলু ভাষাক ইথথ সূচীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ বিভিন্ন কেন্দ্ৰীয় নেতাক সাক্ষাৎ কৰিবলৈ এটা প্ৰতিনিধি দল লৈছিল।
আন ভাষাৰ সৈতে অনুবাদ আন্তঃপৃষ্ঠ সৃষ্টিৰ জৰিয়তে গুগলে টুলু ভাষাক নতুনকৈ বিশ্বব্যাপী স্বীকৃতি দিয়াৰ বাবে তেওঁ সুখ প্ৰকাশ কৰে। অৰ্থাৎ টুলুৱে বিশ্বব্যাপী বহু বেছি স্থান লাভ কৰিছে।
আনকি কৰ্ণাটকৰ অটুলু ভাষীসকলেও হয়তো ‘উলিদাভাৰু কন্দন্থে’, ‘গৰুদ গমনা বৃষভা বহানা’, ‘কান্তৰা’ আদি জনপ্ৰিয় কানাড় চিনেমাৰ লগতে ‘ৱেলকাম’ৰ হিন্দী চিনেমাৰ জৰিয়তে তুলু বাক্যাংশৰ সন্মুখীন হৈছে।
কিছুমান প্ৰাৰম্ভিক প্ৰত্যাহ্বান আৰু চলি থকা পৰিশোধনৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ মাজতো গুগল ট্ৰেন্সলেটত টুলুক অন্তৰ্ভুক্ত কৰাটো এক মাইলৰ খুঁটি। ই ভাষাটোৰ অধিক সংৰক্ষণ আৰু বহল ব্যৱহাৰৰ পথ প্ৰশস্ত কৰে। এই বিশ্বব্যাপী স্বীকৃতিয়ে কেৱল টুলু ভাষী সম্প্ৰদায়ৰ বাবে গৌৰৱ কঢ়িয়াই অনাই নহয়, ডিজিটেল যুগত তুলুক প্ৰাসংগিক আৰু সজীৱ হৈ থকাটোও নিশ্চিত কৰে।
তুলুৰ নিজস্ব চিত্ৰনাট্য আছে যদিও জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰা হোৱা নাই। শিল্পৰ বাবে ধৰ্মস্থল সংগ্ৰহালয়ত প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে তুলু লিপি।
তুলুক সংবিধানৰ অষ্টম অনুসূচীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত প্ৰচেষ্টা চলি আছে। ট’ফ্ল পৰীক্ষাৰ বাবেও টুলু এটা প্ৰৱেশ ভাষা।
অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ কুপ্পাম বিশ্ববিদ্যালয়ত তুলু উন্নয়নৰ বাবে এখন চকী আছে। অধ্যাপক বিবেক ৰায়, প্ৰয়াত অমৰুৎ সোমেশ্বৰ আৰু প্ৰয়াত কে এছ হৰিদাস ভাটৰ দৰে তুলুভাৰ পণ্ডিতসকলে তুলুক ‘পাঞ্চ দ্ৰাবিড় ভাষা’ - তামিল, মালয়ালম, তেলেগু, কানাড়া আৰু তুলুৰ অন্যতম হিচাপে স্বীকৃতি দিছিল।
২৭ জুনৰ পৰা গুগল ট্ৰেন্সলেটত ১১০টা নতুন ভাষাত যোগদান কৰা টুলুৱে এই ভাষা কোৱা লাখ লাখ লোকৰ বাবে এক ঐতিহাসিক মুহূৰ্ত হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। এই সংযোজনে ব্যৱহাৰকাৰীসকলক সহজে তুলু শব্দ আৰু বাক্যাংশ অনুবাদ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, যাৰ ফলত এই লালন-পালন কৰা ভাষাটোৰ অভিগম্যতা আৰু বুজাবুজি বৃদ্ধি পায়।
দীৰ্ঘদিন ধৰি নিজৰ ভাষাৰ বাবে অধিক স্বীকৃতি বিচৰা তুলুভাষী সমাজে এই সাফল্যক এক বৃহৎ সন্মান হিচাপে উদযাপন কৰিছে, বিশেষকৈ যিহেতু ভাৰতীয় সংবিধানৰ অষ্টম অনুসূচীত তুলুক আনুষ্ঠানিকভাৱে স্বীকৃতি দিয়া হোৱা নাই।
গুগল ট্ৰেন্সলেটত টুলুৰ বাবে প্ৰাৰম্ভিক অনুবাদত কিছু ভুল থাকিব পাৰে যদিও সময়ৰ লগে লগে ব্যৱস্থাটো উন্নত হোৱাৰ আশা কৰা হৈছে। ব্যৱহাৰকাৰীসকলক সেৱাৰ সঠিকতা পৰিশোধন আৰু বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিবলৈ মতামত অংশত সঠিক অনুবাদ প্ৰদান কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়।
গুগলে টুলুক অন্তৰ্ভুক্ত কৰাটোৱে উন্নত প্ৰাকৃতিক ভাষা প্ৰক্ৰিয়াকৰণ (এনএলপি) প্ৰযুক্তিৰ সহায় লৈছে। ইয়াৰ বাবে পৰিসংখ্যাভিত্তিক পদ্ধতি জড়িত হৈ থাকে যিটো বৃহৎ পৰিমাণৰ তথ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। তুলুৰ বাবে বিশেষ্য আৰু ক্ৰিয়াকে ধৰি প্ৰায় ২০ লাখ অনুবাদ বাক্য ব্যৱস্থাটোত ভৰোৱা হৈছিল, যাৰ ফলত যন্ত্ৰটোৱে নিজৰ অনুবাদসমূহ ক্ৰমান্বয়ে শিকিব আৰু উন্নত কৰিব পাৰিছিল।
তুলু ভাষাৰ নতুন বিশ্বব্যাপী প্ৰশংসাক লৈ সন্তুষ্টি প্ৰকাশ কৰি কৰ্ণাটক ৰাজ্যিক তুলু একাডেমীৰ সভাপতি থাৰানাথ গেট্টি কাপিকাদে কয় যে তুলুভা জনসাধাৰণে এই নতুন বিশ্বব্যাপী সেৱাৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰ কৰি তুলু ভাষাৰ সাহিত্যিক ঐতিহ্যক আগুৱাই নিব লাগিব।
তেওঁ কয় যে এটা ভাষাৰ পৰা আন এটা ভাষালৈ অনুবাদ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত কিছু সন্দেহৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে। এনে ক্ষেত্ৰত তেওঁ তুলুভাসকলক এনে সন্দেহ শুধৰাবলৈ গুগল অনুবাদকত থকা প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বুটামটো ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিছিল।
কৰ্ণাটকৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী এম বীৰপ্পা মইলিয়ে সংবিধানৰ অষ্টম সূচীত তুলু ভাষা অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ শক্তিশালী ভোটাৰ আছিল আৰু তুলু ভাষাক ইথথ সূচীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ বিভিন্ন কেন্দ্ৰীয় নেতাক সাক্ষাৎ কৰিবলৈ এটা প্ৰতিনিধি দল লৈছিল।
আন ভাষাৰ সৈতে অনুবাদ আন্তঃপৃষ্ঠ সৃষ্টিৰ জৰিয়তে গুগলে টুলু ভাষাক নতুনকৈ বিশ্বব্যাপী স্বীকৃতি দিয়াৰ বাবে তেওঁ সুখ প্ৰকাশ কৰে। অৰ্থাৎ টুলুৱে বিশ্বব্যাপী বহু বেছি স্থান লাভ কৰিছে।
আনকি কৰ্ণাটকৰ অটুলু ভাষীসকলেও হয়তো ‘উলিদাভাৰু কন্দন্থে’, ‘গৰুদ গমনা বৃষভা বহানা’, ‘কান্তৰা’ আদি জনপ্ৰিয় কানাড় চিনেমাৰ লগতে ‘ৱেলকাম’ৰ হিন্দী চিনেমাৰ জৰিয়তে তুলু বাক্যাংশৰ সন্মুখীন হৈছে।
কিছুমান প্ৰাৰম্ভিক প্ৰত্যাহ্বান আৰু চলি থকা পৰিশোধনৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ মাজতো গুগল ট্ৰেন্সলেটত টুলুক অন্তৰ্ভুক্ত কৰাটো এক মাইলৰ খুঁটি। ই ভাষাটোৰ অধিক সংৰক্ষণ আৰু বহল ব্যৱহাৰৰ পথ প্ৰশস্ত কৰে। এই বিশ্বব্যাপী স্বীকৃতিয়ে কেৱল টুলু ভাষী সম্প্ৰদায়ৰ বাবে গৌৰৱ কঢ়িয়াই অনাই নহয়, ডিজিটেল যুগত তুলুক প্ৰাসংগিক আৰু সজীৱ হৈ থকাটোও নিশ্চিত কৰে।
তুলুৰ নিজস্ব চিত্ৰনাট্য আছে যদিও জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰা হোৱা নাই। শিল্পৰ বাবে ধৰ্মস্থল সংগ্ৰহালয়ত প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে তুলু লিপি।
তুলুক সংবিধানৰ অষ্টম অনুসূচীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত প্ৰচেষ্টা চলি আছে। ট’ফ্ল পৰীক্ষাৰ বাবেও টুলু এটা প্ৰৱেশ ভাষা।
অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ কুপ্পাম বিশ্ববিদ্যালয়ত তুলু উন্নয়নৰ বাবে এখন চকী আছে। অধ্যাপক বিবেক ৰায়, প্ৰয়াত অমৰুৎ সোমেশ্বৰ আৰু প্ৰয়াত কে এছ হৰিদাস ভাটৰ দৰে তুলুভাৰ পণ্ডিতসকলে তুলুক ‘পাঞ্চ দ্ৰাবিড় ভাষা’ - তামিল, মালয়ালম, তেলেগু, কানাড়া আৰু তুলুৰ অন্যতম হিচাপে স্বীকৃতি দিছিল।
